Als notaris worden we, Miranda van den Broek en Saskia van Loon, overstelpt met vragen over de erfbelasting. Ook vandaag haal ik een echtpaar uit de wachtkamer. Ze kijken heel bezorgd en al snel hoor ik waarom dat is.
“Notaris, ik ben ziek en ik heb van vrienden gehoord dat mijn vrouw bij mijn overlijden al erfbelasting moet betalen. We hebben weinig spaargeld maar wel overwaarde in het huis. Als ik overlijd, heeft mijn vrouw nog maar een klein pensioen en het spaargeld dat we hebben, wil ze graag houden. We hebben al een langstlevende testament in verband met onze kinderen. Wat nu?” Ik bevestig hun zorgen en leg uit dat, ook al is er een langstlevende testament, over de kindsdelen erfbelasting moet worden betaald. De kinderen mogen in beginsel op papier € 22.918,00 erven. Al het meerdere is belast tegen 10% of 20%.
“Notaris, dat is toch vreemd. Alles gaat naar de langstlevende en de kinderen moeten wachten tot de langstlevende overlijdt. Zij erven toch niets.” Dat klopt, eigenlijk krijgen de kinderen nog niets. Zij erven pas als de langstlevende overlijdt en dan is het nog de vraag hoeveel vermogen er nog is. Dan is het gek dat er nu over een kindsdeel belasting wordt betaald en helemaal niet zeker is of zij dat ooit krijgen.
Nu schenken aan de kinderen gaat niet. De waarde zit in het huis en een deel van het huis schenken gaat niet. Er is een mogelijkheid om op papier te schenken, alleen dan moeten de ouders ieder jaar rente aan de kinderen betalen. Als er maar een klein pensioen is, gaat dat niet lukken. Want ook de langstlevende moet die rente aan de kinderen jaarlijks betalen.
Toch is er nog een andere mogelijkheid. We kunnen het testament moderniseren en een clausule opnemen dat de langstlevende beslist wanneer de erfbelasting wordt betaald. Dat kan zijn bij het overlijden van de eerste of het overlijden van de langstlevende. Door een legaat op te nemen waarbij de langstlevende de kindsdelen kan verkleinen tot de vrijstelling van de kinderen, is het mogelijk bij het overlijden van een van beiden, de erfbelasting te minderen.
Dat klinkt heel vreemd, toch gaat de Belastingdienst akkoord met deze clausule mits het in een testament staat. Is er geen testament of een ‘ouder’ testament, dan kan de langstlevende hier geen gebruik van maken.
Twee weken later tekenen we hun testamenten. Al met al zijn ze ontzettend opgelucht na ons gesprek. Bij het naar buiten gaan zegt ze “Bedankt notaris, voor het duidelijke gesprek, dat neemt al veel zorgen weg.” Dat is voor mij als notaris het mooiste compliment dat ik kan krijgen, mijn dag kan niet meer stuk.
Het is onze passie om mensen, zoals dit echtpaar, met een goed advies verder te begeleiden en hun zorgen weg te nemen. Door nu al zaken anders te regelen en te kijken welke alternatieven er zijn, kunnen zij rustiger slapen. Wij vinden het belangrijk in dat soort situaties oprecht naar mensen te luisteren, te horen wat er gezegd wordt en wat de wensen zijn. Alles begint met persoonlijk contact. Uiteindelijk is het van belang dat het advies helder is en vooral bij u past en de situatie. Voorop staat de menselijke maat voor onze cliënt.
Miranda van en Broek
Netwerk Notarissen